*Thành tựu phát triển gắn với lịch sử hào hùng

Ninh Bình được biết đến là kinh đô của nước ta thế kỷ X, mảnh đất gắn với ba triều đại Đinh, Tiền Lê, Lý. Trải qua các giai đoạn lịch sử, mảnh đất này có nhiều tên gọi khác nhau, năm Minh Mệnh thứ 3 (1822) đổi tên đạo Thanh Bình thành đạo Ninh Bình, đến năm Minh Mệnh thứ 12 (1831) đổi trấn Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình và bỏ Tổng trấn Bắc thành theo chương trình cải cách hành chính của vua Minh Mệnh. Năm 1975, sau khi đất nước thống nhất, Ninh Bình hợp với tỉnh Nam Hà (gồm Nam Định và Hà Nam) thành tỉnh Hà Nam Ninh. Đến năm 1992, tỉnh Ninh Bình được tái lập và đi vào hoạt động theo đơn vị hành chính mới.

Thực hiện chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, ngày 1/7/2025, các tỉnh Hà Nam, Ninh Bình và Nam Định được hợp nhất, lấy tên là tỉnh Ninh Bình.

Việc hợp nhất 3 tỉnh là bước ngoặt lớn trong tổ chức hành chính, mở ra không gian phát triển liên vùng chiến lược, hình thành trung tâm động lực mới phía Nam Đồng bằng sông Hồng. Sau hợp nhất, Ninh Bình sở hữu những tiềm năng và lợi thế cạnh tranh riêng có, được hình thành từ sự tổng hòa các yếu tố kinh tế - văn hóa, xã hội và các nguồn lực.

Đó là lợi thế về công nghiệp số và logistics với các khu công nghiệp hiện đại, kết nối hạ tầng đồng bộ; trung tâm đào tạo, cung ứng nguồn nhân lực số và có tiềm năng lớn phát triển phần mềm, trí tuệ nhân tạo. Tỉnh phát huy lợi thế về du lịch - di sản và dịch vụ, có thể trở thành trung tâm du lịch thông minh và dịch vụ số của vùng. Không gian phát triển mới có diện tích tự nhiên khoảng 3.900km2, quy mô dân số trên 4,4 triệu người. Tỉnh có vị trí địa lý quan trọng, chiến lược, hội tụ nhiều tầng giá trị, có bề dày truyền thống với nhiều di sản văn hóa, lịch sử, danh thắng thiên nhiên, lễ hội truyền thống và sản phẩm du lịch đặc sắc.

Kinh tế của Ninh Bình ngày nay là bức tranh nhiều màu sắc. Tỉnh được biết đến là một trong 3 trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất cả nước (Công ty cổ phần sản xuất ô tô Hyundai Thành Công Việt Nam có công suất sản xuất và lắp ráp đạt 180.000 chiếc/năm). Ở lĩnh vực nông nghiệp, Ninh Bình là một trung tâm chế biến rau quả lớn nhất cả nước (Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao Doveco có tổng công suất chế biến rau quả đạt 136.000 tấn sản phẩm/năm).

Khu kinh tế Ninh Cơ với quỹ đất 13.950ha đang hình thành rõ nét là nhân tố quan trọng mới trong phát triển kinh tế của tỉnh, đồng thời mở ra cơ hội mạnh mẽ để địa phương bứt phá trở thành trung tâm kinh tế ven biển mới của vùng Đồng bằng sông Hồng, góp phần sớm hiện thực hóa khát vọng đưa vùng ven biển vịnh Bắc Bộ thành khu vực tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững của cả nước.

Ngoài tập trung công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Ninh Bình đặc biệt chú trọng bảo tồn di sản, phát triển văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được quan tâm đầu tư bảo tồn, phục hồi, có nhiều chính sách gắn kết chặt chẽ với khai thác giá trị văn hóa đặc sắc phục vụ phát triển kinh tế, phát huy các danh hiệu UNESCO, nhất là Quần thể danh thắng Tràng An, cụm di tích nhà Trần, chùa Bái Đính, chùa Tam Chúc, phủ Dầy... Trong đó, Di sản Tràng An nổi bật với giá trị lượng giá thương hiệu lên tới 214 tỷ USD.

Theo UBND tỉnh Ninh Bình, đến nay, tỉnh có quy mô kinh tế trên 352.000 tỷ đồng; tổng thu ngân sách năm 2025 ước đạt trên 75.000 tỷ đồng; tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm (GRDP) trên địa bàn 5 năm 2020 - 2025 bình quân đạt 9,26%; thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 70 triệu đồng/người/năm.

Ninh Bình hoàn thành mục tiêu xây dựng tỉnh nông thôn mới, thay đổi căn bản diện mạo nông thôn truyền thống, mức sống và chất lượng sống của người dân nông thôn được nâng lên rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, tỷ lệ hộ khá tăng nhanh. Phát triển xã hội, chăm lo cho con người đạt được kết quả toàn diện, nhiều mặt nổi bật, trên cơ sở làm tốt chính sách xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, đổi mới giáo dục, đào tạo, chăm lo sức khỏe nhân dân. Hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế được mở rộng. Quốc phòng, quân sự địa phương được tăng cường, an ninh, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Đảng bộ tỉnh Ninh Bình có 133 tổ chức Đảng trực thuộc gồm 4 Đảng bộ trực thuộc và 129 Đảng bộ xã, phường với gần 239.000 đảng viên. Với phương châm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh từ cơ sở, Ninh Bình không ngừng đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, coi trọng công tác cán bộ, giữ vững nguyên tắc nhưng linh hoạt trong thực tiễn. Chất lượng tổ chức cơ sở Đảng ngày càng nâng cao, hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Các phong trào thi đua yêu nước được lan tỏa mạnh mẽ, trở thành động lực phát triển.

*Vững bước trên con đường đổi mới

Với những thành tựu phát triển qua hàng chục năm, Ninh Bình được cộng hưởng sức mạnh của đơn vị hành chính hợp nhất, các tiềm năng, lợi thế được bổ sung cho nhau, tạo cơ hội phát triển.

Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc chia sẻ, tỉnh phấn đấu trong tương lai không xa trở thành tỉnh giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc; đến năm 2030 trở thành tỉnh có công nghiệp hiện đại, dịch vụ du lịch chất lượng cao, đô thị xanh gắn với di sản; nằm trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng, thu nhập bình quân đầu người; năm 2035 là thành phố trực thuộc Trung ương.

Tỉnh phấn đấu tốc độ tăng trưởng giai đoạn 2025 - 2030 đạt bình quân 11%/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Đến năm 2030, thu ngân sách đạt khoảng 100 nghìn tỷ đồng; kim ngạch xuất khẩu đạt trên 40 tỷ USD; khách du lịch đạt khoảng 30 triệu lượt. Tỉnh cơ bản đạt tiêu chí đô thị loại I, tỷ lệ đô thị hóa 60,1%; hoàn thành đầu tư xây dựng 25.300 căn nhà ở xã hội...

Để đạt được mục tiêu này, tỉnh tập trung tổ chức lại không gian phát triển phù hợp đơn vị hành chính mới, chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó tập trung rà soát, lập quy hoạch tích hợp rút gọn trong thời gian ngắn.

Ninh Bình chuyển mạnh sang mô hình tăng trưởng mới dựa trên đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi xanh, nâng cao năng suất nhân tố tổng hợp, đặc biệt là chuyển đổi số khu vực công, hỗ trợ và thúc đẩy khu vực tư chuyển đổi công nghệ, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số, kinh tế sáng tạo.

Tỉnh thúc đẩy phát triển công nghiệp hiện đại, thông minh, xanh hóa, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu với nhiều sản phẩm công nghiệp chủ lực có sức cạnh tranh cao, khẳng định vai trò một trung tâm công nghiệp cơ khí ô tô hiện đại, công nghiệp công nghệ thông tin, dệt may, vật liệu xanh, chế biến thực phẩm của vùng và đất nước.

Ninh Bình đẩy nhanh phát triển dịch vụ chất lượng cao, hình thành những sản phẩm đặc sắc, có thương hiệu gắn với thúc đẩy mô hình kinh doanh mới, nhất là đưa du lịch cùng công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí trở thành cụm ngành kinh tế mũi nhọn. Tỉnh đẩy nhanh xây dựng hệ thống logistics bảo đảm tính đồng bộ, hiện đại, kế nối khoảng cách xa, nhất là cảng hàng không quốc tế, cảng biển nước sâu chuyên dùng tại Khu kinh tế Ninh Cơ.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh tái cơ cấu nông nghiệp truyền thống, làm sâu sắc vai trò, chức năng của nền nông nghiệp chuyển đổi, thúc đẩy phát triển nông nghiệp sinh thái đa giá trị. Ninh Bình tập trung phát triển xã hội hài hòa, làm tốt chính sách xã hội, mở rộng phạm vi bao phủ an sinh xã hội và nâng cao phúc lợi xã hội; tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; bảo đảm nền y tế công bằng, hiệu quả, bao phủ chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tỉnh kết hợp chặt chẽ giữa bảo tồn di sản gắn với phát huy nguồn lực văn hóa, tài nguyên di sản phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, khẳng định giá trị thương hiệu địa phương.